Nikiszowiec – górnicze osiedle w Katowicach Janowie

Nikiszowiec – górnicze osiedle familoków
woj. śląskie, 40-432 Katowice, Osiedle Nikiszowiec
2020.06.21 :: .doc

Zabytkowa zabudowa mieszkaniowa osiedla w Nikiszowcu powstała według projektu Georga i Emila Zillmannów. Budowa trwała kilka lat. Pierwszy blok mieszkalny oddano do użytku w 1911 roku, a ostatni, IX blok, wybudowano w 1919 roku.

W osiedlu na powierzchni 200 000 m2 wybudowano około 1000 mieszkań, ponadto park ludowy, który zajmował 44 000 m2, budynek administracyjny, cechownię, łaźnię dla całej załogi kopalni „Giesche” z kotłownią, dom noclegowy z 504 łóżkami i duży kościół, następnie gospodę, placówkę policji, sklepy, pralnię i szkołę z mieszkaniami dla nauczycieli. Budynek mieszkalny składał się ze 165 mieszkań; razem z podwórzem i ulicą zajmował przeciętnie 1300 m2. Typowe mieszkanie w Nikiszowcu składało się z 2 pokoi z kuchnią i miało powierzchnię około 63 m2.

W osiedlu Nikiszowiec poszczególne domy mieszkalne (trzykondygnacyjne o 12 mieszkaniach) łączone są w zamknięte pierścieniowo bloki. Każdy z tych trzykondygnacyjnych czteroboków został połączony z blokiem sąsiadującym nadwieszką (zadaszony mostek) przerzuconą nad ulicą. W podwórzach znajdowały się pomieszczenia gospodarcze: chlewiki, komórki i piec do wypieku chleba. Budynek administracyjny, cechownie i dom noclegowy ustawione zostały też w taki blok. Jednostką jest tu budynek z czerwonej cegły. Z tych bloków i wolno stojących obiektów publicznych, jak kościół, szkoła, szpital, uformowane jest w zaplanowanym z góry układzie całe osiedle. Taki układ umożliwił osiedlenie ponad 8 tys. ludzi na obszarze niecałych 8 ha.

Osiedle widziane z lotu ptaka przypomina kształtem widownię amfiteatralną ze sceną w samym centrum, którym jest plac Wyzwolenia. W skład całego kompleksu wchodzi 9 połączonych ze sobą ceglanych budynków oraz neobarokowy kościół św. Anny.

Zabudowa z surowej czerwonej cegły stanowi architektoniczną całość. Celem uniknięcia monotonii Zillmannowie starali się nadać familokom indywidualny charakter i silnie zaakcentowali elementy konstrukcji architektonicznych, np. łuki nad otworami okiennymi i drzwiowymi. Budynki wyróżniają się wieloma detalami: wykuszami o różnej wysokości, głębokości i kształcie, a także portalami wejściowymi.

:: więcej zdjęć >>>


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz